ساس از کَک بزرگتر است و لای درز تشک و بالش و شکاف اجناس چوبی مخفی میشود و شب خارج شده و انسان را نیش میزند. ساسها بیشتر به هنگام شب فعالند اما اگر یک هفته از خانه دور باشید، همین که شروع به استراحت کنید یا روی مبل بنشینید به سراغ شما خواهند آمد. روشن گذاشتن چراغها در مورد این خونآشامهای کوچک، مخصوصاً زمانی که گرسنه هستند، چندان تأثیری ندارد.
ساس از راه خونخوراکی از انسان و دیگر جانداران خونگرم تغذیه میکند.
دو نوع ساس که از نظر بهداشتی برای انسان اهمیت دارد، ساس معمولی (ساس تختخواب، Cimex lectularius) و ساس گرمسیری (Cimex hemipterus) هستند. این دو نوع ساس از روی پیشسینه یعنی بخش اول سینه از هم تشخیص داده میشوند.در حال حاضر شواهدی دال بر انتقال بیماریهای عفونی مانند هپاتیت بی یا سی یا انتقال ایدز از طریق گزش ساس در دست نیست. ویروسها در داخل بدن ساس تکثیر نمیشوند و در مدلهای جانوری انتقال بیماریهای ویروسی از طریق گزش ساس ممکن نبودهاست.
چرخهٔ زندگی
لکه ناشی از مدفوع ساس در گوشه تخت
در محل سکونت انسان مانند خانهها، هتلها، خوابگاهها، زندانها، سرباز خانهها، بیمارستانها، سرای سالمندان و… یافت میشود. این انگلها در شکاف دیوار، کف خانهها، اثاثیه، لابلای کارتنها، پشت کاغذ دیواری، کمدها و درهای چوبی و قفسهٔ کتابخانهها مبلمان، تشکها، و پشتیها مخفی میشوند. در شب و نور کم فعال هستند و از میزبان خفته یا نشسته در حال تماشای تلویزیون تغذیه میکنند. اگر انسان در دسترس آنها نباشد از جانوران دیگر خونخواری میکنند. ساس روی بدن انسان زندگی نمیکند بلکه در محلی نزدیک به محل نشستن و خوابیدن انسان زندگی میکند. ساس را میتوان به کمک لکههای ناشی از مدفوع آنها تشخیص داد ساس در نزدیکی محل مخفی شدنش مدفوع میکند
ماده بالغ روزی ۲–۳ تخم میگذارد؛ که در طول زندگی جمعاً ۲۰۰–۵۰۰ تخم میرسد. تخمهای یک میلیمتری سفید مروارید شکلاند. در مکانهای یاد شده قرار داده میشوند. زمان بازشدن تخمها که معمولاً ۱۰–۹ روز بعد از جنیندار شدن است به درجه حرارت بستگی دارد. ۵ مرحله نمفی وجود دارد؛ که هر مرحله قبل از پوست اندازی به یک وعده خون نیاز دارد تا تبدیل به مرحله بعدی گردد.
مراحل تخم تا بلوغ کامل و تخمگذاری مجدد بسته به حرارت محیط بین ۱۹–۷ هفته متغیر است. در حرارت ۲۷ درجه تخمها در کمتر از یک هفته شکفته میشوند. در طول سال چند نسل ساس به وجود میآید. در دسترس بودن منبع خون در زمان تولید مثل تأثیر میگذارد. ساسهای بالغ در تابستان یک بار در هفته تغذیه میکنند. در ماههای سرد تر تغذیه آنها کمتر صورت میگیرد. در زمستان چیزی نمیخورند و در بهار برای تغذیه ظاهر میشوند. خانههای مستأجری بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند.
روش تشخیص و عوارض ساس
با بازدید شکافها و درزها در خانه و دیدن ساس زنده، جلد، نمف، تخم یا پوسته آنها میتوان به وجود ساس پی برد. لکههای کوچک قهوهای یا سیاهروی ملحفه، دیوار و کاغذدیواری نشانهای احتمالی برای وجود ساس است. این لکهها مدفوع ساس و عمدتاً خون اضافی است که ساس از آن تغذیه کردهاست. همچنین رد خون روی ملحفهها و در مسیر مخفیگاههای ساسها نشانه دیگری از وجود ساس است. علاوه بر این میتوان یک ملحفه سفید پهن کرده و نصفههای شب چراغ اتاق را روشن نمود با این روش در صورت وجود حشره راحتتر میتوان آن را دید.
ساسها فقط در هنگام خونخواری به طرف انسان میروند و برخلاف ککها و شپشها مدت زیادی روی انسان باقی نمیمانند یعنی بعد از خونخواری محل را ترک میکنند. عکسالعمل گزش ساسها در افراد متفاوت است، بعضی افراد حساسیت نداشته و در برخی افراد گزش ساس دردناک، آزاردهنده و التهابآور است و قادر به خوابیدن نیستند. در مواردی هم بوی ساس میتواند تهوعآور باشد. زخمهای محل گزش، سفتدانههایی هستند که از یکدیگر فاصله کمی داشته و دوتا دوتا یا سهتا سهتا با هم ظاهر میشوند. شکل خوشهای گزشها در تمایز گذاشتن بین زخمها با گزش سایر حشرات مهم است.
ضایعه ناشی از گزش ساس در معاینه تا حدودی قابل تشخیص است ضایعات معمولاً متعدد و اغلب اوقات به صورت خطی میباشند. چند دلیل برای خطی بودن ضایعات وجود دارد: اولاً ساس ممکن است در گزش اول قادر به مکیدن میزان کافی خون نباشد بنابراین میزان کمی جابجا شده و شخص را در محلی نزدیک به محل گزش اولیه میگزد. دومین دلیل: اندامی که با سطح تشک یا تخت تماس دارد ممکن است توسط چندین ساس در یک زمان گزیده شود (بنابراین چندین محل گزش به صورت خطی در محل تماس عضو با تشک ایجاد میگردد) به خاطر داشته باشید که تنها یک نفر از هر چهار نفر (۲۵٪ افراد) به گزش ساس حساس هستند تنها نصف افراد بالای ۶۰ سال به گزش ساس حساس هستند. خارش ناشی از گزش ساسها به درمانهای علامتی پاسخ میدهد. (کالامین جهت خارش یا استروئید ضعیف جهت کنترل التهاب) در صورت عفونت محل گزش یا واکنش حساسیتی شدید به گزش حشره باید به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کرد.